Cúng đầy tháng cho bé trai là gì?
Cách cúng đầy tháng cho bé trai là một nghi lễ xin phước lành về trời phật, tổ tiên để cho con cháu mau ăn chóng lớn ngoan ngoãn và thông minh
Ở mỗi vùng miền sẽ có những câu chuyện dân gian khác nhau về nguồn gốc của lễ cúng đầy tháng bé trai. Điểm chung giữa chúng đều là những câu chuyện về các Bà Mụ và Đức Ông - những người đã nhào nặn đứa trẻ và gửi đến cho gia đình.
Mỗi đứa trẻ được ra đời đều do các vị Đại Tiên hay dân gian gọi là 12 Bà Mụ nặn ra. Mỗi bà có một trách nhiệm riêng:
- Trần Tứ Nương quản việc sinh đẻ .
- Vạn Tứ Nương quản việc thai nghén.
- Lâm Cửu Nương quản việc thụ thai.
- Lưu Thất Nương quản việc nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé.
- Lâm Nhất Nương quảnviệc chăm sóc bào thai.
- Lý Đại Nương quản việc chuyển dạ.
- Hứa Đại Nương quản việc khai hoa nở nhụy.
- Cao Tứ Nương quản việc ở cữ.
- Tăng Ngũ Nương quản việc chăm sóc trẻ sơ sinh.
- Mã Ngũ Nương quản việc ẵm bồng con trẻ.
- Trúc Ngũ Nương quản việc giữ trẻ.
- Nguyễn Tam Nương quản việc chứng kiến và giám sát việc sinh đẻ.
Đứa trẻ được sinh ra dù xấu hay đẹp cũng da Bà Mụ nặn ra. Chính vì vậy, khi em bé đầy tháng thì ông bà, bố mẹ, người thân phải bày tiệc cúng Mụ để tạ ơn các Bà Mụ đã đưa đứa trẻ tới với gia đình và cầu xin các bà ban cho đứa trẻ sự bình an cùng với những điều tốt lành.
Ý nghĩa của cách cúng đầy tháng cho bé trai
Cách cúng đầy tháng cho bé trai mang những ý nghĩa như sau:
- Giới thiệu em bé tới tất cả mọi người
- Đánh dấu cột mốc quan trọng trong cuộc đời khi bé tròn một tháng tuổi kể từ khi sinh ra
- Công nhận sự hiện diện của em bé và nhận lời chúc phúc từ mọi người
- Là lễ tạ ơn bà mụ và Đức ông đã theo dõi và phù hộ mẹ tròn con vuông
- Cảm tạ trời đất đã mang em bé đến mang niềm vui cho gia đình và đồng thời đánh dấu sự kết thúc giai đoạn kiêng khem ở cữ của người mẹ.
Cách tính ngày cúng đầy tháng cho bé trai
Theo truyền thống cách tính ngày lễ cúng đầy tháng cho bé trai được tính theo lịch âm. Khác với ngày sinh của bé được tính theo lịch dương ( là lịch phương Tây) lẫn lịch âm (lịch phương đông)
Lễ cúng đầy tháng của bé trai sẽ diễn ra vào ngày thứ 29 sau sinh của bé. Người xưa dùng cách tính ngày đầy tháng là “gái lùi hai, trai lùi một”. Lễ cúng đầy tháng cho bé sẽ được thực hiện vào sáng sớm hoặc chiều tối.
Dưới đây là thời gian và giờ cúng đầy tháng cho bé trai bạn có thể tham khảo:
- Miền Bắc: trước 12 giờ.
- Miền Trung: 9 giờ sáng tới 5 giờ chiều.
- Miền Nam: trước 9 giờ.
Hiện nay nhiều cha mẹ lại căn cứ vào lịch dương để tổ chức lễ cúng mụ cho con. Gia đình sẽ lấy ngày sinh dương lịch của em bé làm mốc và đúng ngày đó tháng sau sẽ tổ chức lễ cúng đầy tháng cho bé
Sắm lễ vật, mâm cúng cho bé trai
Mâm cúng đầy tháng cho bé trai
- Mười hai chén chè nhỏ, ba bát chè lớn
- Mười ba đĩa xôi nhỏ và ba đĩa xôi lớn (xôi gấc, xôi vò)
- Một con gà luộc
- Thịt heo luộc, trứng luộc, tôm cua luộc (hay còn gọi là tam sên)
- Cháo và bánh hỏi
- Mười ba miếng trầu cánh phượng, mười ba đôi hài, mười ba bộ váy áo đẹp và 13 nén vàng ( đĩa xôi, miếng trầu, đôi hài, váy áo và vàng phải giống nhau)
Lễ vật cúng bà Mụ
- Đồ vàng mã: đôi hài, nén vàng, váy áo đều sử dụng màu xanh
- Trầu cau: trầu têm cánh phượng, mười hai miếng trầu với cau bổ làm bốn và 1 miếng to hơn quả cau
- Đồ chơi cho trẻ em được làm bằng nhựa hoặc sành sứ
- Cua, con ốc, tôm để sống hoặc hấp chín (mười hai con kích thước bằng nhau và một con lớn hơn)
- Phẩm oản: Chia mười hai phần đều nhau và một phần lớn hơn (nhiều hơn đều được)
- Kẹo bánh: Chia thành mười hai phần và một phần to hơn
- Hương hoa: Hương đốt, hoa nhiều màu, tiền vàng, nước
Lễ vật cúng Đức Ông
- Một con gà luộc
- Một bát cháo to
- Một bát chè
- Ba đĩa xôi lớn
- Một miếng thịt quay, một đĩa hoa quả (5 loại quả tùy gia đình), trầu cau, rượu và đồ hàng mã (giấy tiền)
Cách cúng đầy tháng cho bé trai
Bước 1: Sau khi gia đình bày lễ vật xong, bố hoặc mẹ bé sẽ thắp ba nén nhang rồi bé trẻ ra trước bàn thờ sau đó khấn theo bài khấn
Bước 2: Nghi thức đặt tên
Người cúng sẽ khấn với tổ tiên tên đã đặt cho bé trai rồi sau đó tiến hành gieo hai đồng xu bạc vào đĩa:
- Nếu 1 đồng xu úp, 1 đồng xu ngửa nghĩa là cái tên đặt cho con đã được ông bà, tổ tiên chấp thuận.
- Nếu 2 đồng xu đều úp hoặc đều ngửa có nghĩa là tên của con không được tổ tiên chấp thuận, nếu vào trường hợp này người cúng cần gieo lại quẻ. Nếu ba lần gieo quẻ đều thất bại, cha mẹ phải đặt tên khác cho bé trai.
Bước 3: Nghi thức khai hoa
Ở một số vùng còn diễn ra thêm nghi thức khai hoa hay còn được gọi là bắt miếng. Em bé được đặt ngay giữa bàn hoặc nằm trong nôi bên cạnh bàn làm lễ.
Người làm lễ rót trà và thắp hương xin phép bắt miếng bằng cách bồng đứa bé trên 1 tay, tay còn lại cầm 1 nhánh hoa quơ qua quơ lại trên miệng em bé đồng thời nói lời tốt đẹp:
"Mở miệng ra cho có bông, có hoa. Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ. Mở miệng ra cho có bạc, có tiền. Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến".
Bước 4: Xong lễ, mọi người trong gia đình sẽ ăn uống bằng đồ lễ. Người lớn tặng quà và lì xì cho bé trai.
Một số lưu ý khi cúng
- Lễ vật cúng đầy tháng cho bé thường được xếp đều và đối xứng trên 2 bàn. Bàn to bày đồ cúng bà Mụ còn bàn nhỏ bày đồ cúng Đức Ông.
- Mọi thành viên trong gia đình bắt buộc phải có mặt đầy đủ khi cúng đầy tháng.
- Thời gian làm lễ cúng đầy tháng thường là sớm hoặc chiều
- Lễ cúng đầy tháng bé trai thì nên chọn cúng gà trống luộc hoặc cũng có thể thay bằng vịt tùy vào vùng miền
- Mâm ngũ quả nên lựa chọn 5 loại quả khác nhau màu sắc đẹp và không bị hư hỏng. Mâm ngũ quả của mỗi gia đình sẽ khác nhau tùy vào mức độ phù hợp
- Hoa dùng để cúng đầy tháng của bé trai thì nên lựa chọn những loại hoa mang ý nghĩa may mắn và tốt lành như hoa cát tường, hoa ly,...
- Trong tiệc đầy tháng bé trai, gia đình có thể cúng xôi gấc
- Gia đình có thể lựa chọn chè đậu trắng để cúng đầy tháng cho bé trai. Với mong muốn con sẽ thuận lời và may mắn trong con đường công danh sự nghiệp
Lời kết
Trên đây đã giới thiệu đầy đủ cách cúng đầy tháng cho bé trai. Hy vọng qua bài viết trên của Oud house đã giúp bạn hiểu hơn về phong tục đầy tháng và mâm cúng cũng như lễ vật cần thiết nên chuẩn bị cho lễ cúng.
